Bazylika OO. Dominikanów w Lublinie
Kompleksowa konserwacja bazyliki OO. Dominikanów w Lublinie, ma charakter wieloetapowych działań o bardzo szerokim zakresie z których wyszczególnić można między innymi:
Elewacja kaplicy Tyszkiewiczów bazyliki OO. Dominikanów.
Prace remontowe przy bazylice OO. Dominikanów w Lublinie, mające charakter wieloetapowych działań konserwatorskich na rzecz zabezpieczenia i wyeksponowania dziedzictwa lubelskiego kościoła i klasztoru w latach 2016-2017 skupiły się na kompleksowej konserwacji i restauracji kaplicy Ossolińskich i Firlejów oraz elewacji zachodniej i elewacji kaplicy Tyszkiewiczów. Wnikanie w tajemnice gotyckich murów i towarzyszące badania konserwatorskie zaowocowały spektakularnymi odkryciami, do których zaliczyć należy odsłonięcie sztukaterii Jana Wolffa na podłuczu wejścia do kaplicy Ossolińskich, wizerunku gotyckiej Madonny za ołtarzem przy ambonie po stronie południowej oraz reliktów gotyckich ostrych łuków w nawie głównej. Po przeprowadzeniu konserwacji technicznej kontynuowano prace we wnętrzu kaplic Ossolińskich i Firlejów, polegające na scaleniu ubytków polichromii i wykonaniu złoceń, zgodnie z pierwotnym zasięgiem występowania. Przeprowadzono kompleksową konserwację wystroju i wyposażenia kaplicy Paryskiej, obejmującą polichromię ścian i sklepienia oraz ołtarz Matki Boskiej.
W ramach prac konserwatorskich na elewacji zachodniej bazyliki, na podstawie zachowanych śladów zrekonstruowano geometryczną polichromię wieży, poddano konserwacji historyczne tynki, wymieniono skorodowane obróbki blacharskie. W obrębie elewacji wschodniej i północnej kaplicy Tyszkiewiczów przeprowadzono I etap prac konserwatorskich polegający na wykonaniu tynków renowacyjnych w partii cokołowej, wykonaniu uzupełnień ubytków tynków, konserwacji detali architektonicznych oraz wykonaniu obróbek blacharskich. W rezultacie prac konserwatorskich kaplice Ossolińskich, Firlejów oraz kaplica Paryska odzyskały nową, barwną szatę kolorystyczną, zgodnie z prawdą historyczną. Zabytkowe wyprawy tynkowe elewacji zewnętrznych oraz polichromia zostały zabezpieczone oraz wyeksponowane.
Wielki dziedziniec bazyliki OO. Dominikanów.
Obrazy Nawy głównej oraz Prezbiterium
Lublin, wielkoformatowe obrazy prezbiterium i naw bocznych wraz z ramami w nawach bocznych bazyliki OO. Dominikanów w Lublinie, 2016-2018 Ściany boczne prezbiterium, artykułowane arkadowymi łukami zdobione są wpisanymi w nie obrazami sztalugowymi na płótnie, ujętymi profilowanymi ramami. Po stronie północnej występują po sobie „Uzdrowienie ociemniałego” oraz „Ocalenie łodzi”, natomiast po przeciwnej stronie obraz „Magiczne oddziaływanie relikwii”. Na ścianach nawy północnej i południowej, powyżej arkadowych przejść do kaplic bocznych, znajduje się cykl sześciu wielkoformatowych obrazów ujętych w profilowane ramy. Treść przedstawień nawiązuje do wydarzeń historycznych, związanych z przechowywaną w bazylice relikwią Drzewa Krzyża Świętego. Od strony północnej następują kolejno „Zwrócenie Dominikanom skradzionej relikwii przez Henryka, kupca gdańskiego”, „Procesja z relikwią drzewa przed płonącym miastem”, „Przekazanie Dominikanom tacy jako wotum”, a na południowej „Zatrzymanie powozu biskupa Andrzeja”, „Nieudana próba dzielenia relikwii drzewa krzyża”, „Złożenie Dominikanom Zdobycznej chorągwi przez hetmana Kalinowskiego w bitwie z pułkownikiem Neczajem”. Obrazy te, namalowane techniką olejną na płótnie, wykazywały posunięty stopień deformacji i degradacji. Prace konserwatorskie polegały na usunięciu starego dublażu, oczyszczeniu lica i odwrocia, impregnacji, prasowaniu na stole niskociśnieniowym, uzupełnieniu ubytków płótna (wykonaniu protez), uzupełnieniu ubytków zapraw, dublażu na nowe płótno poliesterowe, nabiciu na nowe krosna samonaprężające oraz scaleniu kolorystycznym ubytków polichromii. W obrębie ram zadecydowano powrót do pierwotnej warstwy malarskiej w kolorze czarnym oraz srebrzenie profili i wałków. W rezultacie prac zespół obrazów zyskał utraconą czytelność przedstawień i barwność kolorystyki, został zabezpieczony na lata.
Obrazu „PANORAMA MIASTA LUBLINA Z 1719 R. W CZASACH POŻARU MIASTA”, 2017-2018
Celem prac było przeprowadzenie konserwacji zachowawczej obrazu o wyjątkowej wartości dla historii i dziejów miasta Lublina. Zawiera on szczegółowe przedstawienie panoramy miasta z uwzględnieniem najdrobniejszych detali, co ma duże znaczenie dla współczesnych badaczy architektury. Znaczne wymiary wielkoformatowego obrazu (3,02 x 4,04 m) wymusiły konieczność ustawienia rusztowań podczas demontażu. W toku prac konserwatorskich przeprowadzono oczyszczanie lica metodami dobranymi na podstawie prób. W miejscach rozdublowywania się brzegów naprawiono uszkodzenia płótna, założono kity woskowe. Płótno naciągnięto na nowe aluminiowe krosna samorozporowe powtarzające formę poprzednich drewnianych krosien. Przeprowadzono punktowanie scalające ubytków, zachowując retusze z poprzedniej konserwacji. Obraz umieszczono w nowej, drewnianej ramie, polichromowanej na czarno i srebrzonej.
Ołtarze bazyliki
Wieża oraz Kruchta
Kaplica Filrejów
Wnętrze kaplicy Firlejów zdobi sztukateria w stylu renesansu lubelskiego autorstwa Jana Wolffa, przedstawiająca siatkę sztukatorską z plakietami stylizowanych aniołów w wielobocznych lub okrągłych polach. Artykulację ścian tworzą kanelowane pilastry na cokołach podtrzymujące gierowane nad kapitelami pilastrów belkowanie. W wyniku prac przywrócono oryginalną kolorystykę sztukatorskich pól, fryzu, a także powtórzono zasięg oryginalnego złocenia. Nad wejściem do kaplicy w każdej z czterech archiwolt wyeksponowano rozrzuconą datę „1630”. Prace estetyczne poprzedziły szczegółowe badania stanu technicznego, badania sondażowe, wzmacnianie konstrukcji, oczyszczanie powierzchni, konsolidację tynków, rekonstrukcja ubytków sztukaterii, uzupełnianie ubytków tynków i pobiał, scalanie kolorystyczne polichromii.
Kaplica Ossolińskich
Kaplicę Ossolińskich wyróżnia owalna kopuła z latarnią w szczycie, zdobiona siatką żeber stiukowych w typie renesansu lubelskiego wykonana przez krąg Jana Wolffa. Bogatą dekorację sztukatorską dopełniają barwne polichromie zlokalizowane także na ścianach, nawiązujące formą i kolorystyką do kamiennych inkrustacji. Prace konserwatorskie rozpoczęto od wzmacniania konstrukcji kopuły i ścian metodami zszywania i iniekcji. Skonsolidowano podłoże zabytkowych polichromii i zabezpieczono je przed pudrowaniem i osypywaniem. Zrekonstruowano brakujące fragmenty sztukaterii, uzupełniono ubytki tynków i pobiał. Ubytki polichromii scalono znakiem graficznym kropką, a na gładkich powierzchniach ścian rozwibrowaną plamką w tonacji pobiały historycznej. Podczas prac nad wejściem do kaplicy Ossolińskich natknięto się na pustkę w murze, której nie mógł wypełnić preparat iniekcyjny. Po usunięciu tynków odkryto łuk arkadowy z oryginalną renesansową dekoracją sztukatorską autorstwa Jana Wolffa, analogiczną do plakiet występujących na elewacji południowej kaplicy Firlejów. Sztukaterię odczyszczono, zabezpieczono i wyeksponowano.
Kaplica Paryska
Sklepienie kaplicy Paryskiej kolebkowe z lunetami zdobi renesansowo-regencyjna dekoracja sztukatorska złożona z profilowanych listew, gurtów i polichromii ujętej w pola z łukiem nadwieszonym. Podczas usuwania wtórnych tynków i pobiał natrafiono na ślady pulmentów i złoceń na profilach i detalach sztukatorskich, które przyjęto powtórzyć zgodnie z pierwotnym zasięgiem. Wnikanie w tajemnice gotyckich murów i towarzyszące badania konserwatorskie zaowocowały spektakularnymi odkryciami, do których należy zaliczyć odsłonięcie sztukaterii Jana Wolffa na podłuczu wejścia do kaplicy Ossolińskich, wizerunku gotyckiej Madonny za ołtarzem przy ambonie po stronie południowej oraz reliktów gotyckich ostrych łuków w nawie głównej. Po przeprowadzeniu konserwacji technicznej kontynuowano prace we wnętrzu kaplic Ossolińskich i Firlejów, polegające na scaleniu ubytków polichromii i wykonaniu złoceń, zgodnie z pierwotnym zasięgiem ich występowania. Przeprowadzono kompleksową konserwację wystroju i wyposażenia kaplicy Paryskiej, obejmującą polichromię ścian i sklepienia oraz ołtarz Matki Boskiej.
Odkrycia Lubelskie
Wtoku prac konserwatorskich we wnętrzu bazyliki OO. Dominikanów w Lublinie dokonano szeregu odkryć istotnych dla rozpoznania historii wielowiekowego założenia klasztornego. Podczas konserwacji technicznej ścian nawy północnej, nad wejściem do przedsionka kaplicy Ossolińskich natrafiono na pustkę w murze, nie dającą się zapełnić preparatem iniekcyjnym. Po ostrożnym skuciu tynku i usunięciu fragmentu muru ukazała się bardzo dobrze zachowana sztukateria renesansowa na podłuczu łuku, autorstwa Jana Wolffa, którą zabezpieczono i wyeksponowano. Po zdemontowaniu ołtarza przytęczowego po stronie południowej, spod warstw tynków odsłonięto gotycką polichromię przedstawiającą Madonnę. Wizerunek utrwalono i zabezpieczono, wykonując zabiegi konserwatorskie w niezbędnym zakresie. Relikty kamiennych żeber ponad gzymsem koronującym wykorzystano przy rekonstrukcji profili i przebiegu żeber na sklepieniu nawy głównej. Nad arkadami do naw bocznych odsłonięto ostrołuki kamienne, które zabezpieczono i wyeksponowano w środkowym przęśle nawy. Prace przy demontażu i ponownej aranżacji posadzek oraz penetrowanie podłoża przyniosły kolejne odkrycia. Odsłonięto i wyeksponowano w formie świadków fragmenty pierwotnych ceglanych posadzek oraz część kamiennej przypory, które poddano konserwacji zachowawczej. Podczas demontażu obrazu „Panorama miasta Lublina z 1719 r. w czasach pożaru miasta” odnaleziono tablicę nagrobną Karoliny z Kaczorowskich Sulicowskiej. Epitafium zdemontowano z obecnego miejsca, poddano pracom konserwatorskim oraz w celu jego wyeksponowania zamontowano na ścianie w przejściu do kaplicy Szaniawskich. Udostępniono dla zwiedzających wnętrza krypt, we wnętrzu których poddano konserwacji zachowawczej zabytkowe relikty murów ceglanych. Dzięki realizacji wyżej wymienionych celów bazylika stała się znakiem żywej historii lubelskiego założenia ojców dominikanów, w którym współistnieją i przenikają się wzajemnie poszczególne etapy dziejowe.